- Τι αντικρίζει φτάνοντας στη νέα πρωτεύουσα ένας εύπορος Σμυρνιός, που έρχεται πριν από την Μικρασιατική Καταστροφή;

Η Αθήνα γύρω στο 1920 ήταν ακόμη μια μικρού προς μεσαίου μεγέθους πόλη, με επεκτάσεις και νέες οικοδομές προς τον άξονα της Πατησίων, κυρίως, με διακριτή ακόμη απόσταση από τον Πειραιά και τα λίγα προάστια. Η Καλλιθέα, το Χαλάνδρι, το Μαρούσι ήταν εξοχικά προάστια. Το κέντρο των Αθηνών ήταν πυκνό σε δραστηριότητα. Λίγες ήταν οι οικοδομές άνω των τριών ορόφων, με τις περισσότερες διώροφες. Οι τετραώροφες οικοδομές πυκνώνουν μετά το 1923, οπότε το 1920, η εντύπωση είναι αυτή του χαμηλού ύψους. Λίγα αυτοκίνητα κυκλοφορούν. Η Αθήνα είναι μια πόλη σχετικά συμπαγής, εσωστρεφής, με ευχάριστη όψη και ισχυρές αντιφάσεις. Το πρόβλημα της ύδρευσης ήταν ακόμη μεγάλο. Οι δρόμοι στις συνοικίες δεν είχαν ασφαλτοστρωθεί όπως και αρκετοί από τους κεντρικούς. Η πλατεία Συντάγματος και η Ομόνοια συγκέντρωναν την κοινωνική ζωή, όπως και η Πανεπιστημίου και η Σταδίου. Η Αθήνα διατηρούσε την προθήκη της αστικής ζωής όπως είχε διαμορφωθεί την περίοδο 1890-1910. Κατά μήκος της Βασιλίσσης Σοφίας (τότε Κηφισιάς) και Αμαλίας, έστεκαν ακόμη τα αρχοντικά μέγαρα. Στις συνοικίες η κατάσταση ήταν ανάμεικτη. Η πλατεία Αιγύπτου, κοντά στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, είχε εξελιχθεί σε μία από τις προνομιούχες περιοχές για κατοικία.

- Τι βλέπει στην αγωνιώδη προσπάθειά της για επιβίωση μια οικογένεια Μικρασιατών που δίχως υπάρχοντα προωθείται στην Αθήνα από τον Πειραιά τον Σεπτέμβρη του 1922;

Μια εικόνα γενικής κινητοποίησης, αναστάτωσης και ρευστότητας. Ο Πειραιάς δεν είχε ακόμη ενοποιηθεί με την Αθήνα. Οι Έλληνες της παλιάς Ελλάδας κοιτούν με ανάμεικτα αισθήματα τους νεοαφιχθέντες. Με συμπόνια, περιέργεια, δυσφορία. Είναι βέβαιο πως για όλους αρχίζει μια νέα εποχή. Η Αθήνα είχε ήδη πολλά άλυτα, δικά της, προβλήματα, όπως το ζήτημα της ύδρευσης, της καθαριότητας, του φωτισμού, των υποδομών γενικότερα. Αυτό εντείνεται με την άφιξη των προσφύγων, μια μεταβολή που με τη σειρά της επιταχύνει την αντιμετώπιση χρόνιων ζητημάτων. Οι πρόσφυγες περνούν συχνά από ιατρικές εξετάσεις ή και καραντίνα. Πολλοί τους κατηγορούν ότι φέρνουν επιδημίες. Η υγειονομική κατάσταση είναι από τα πρώτα ζητήματα. Το προσφυγικό ενεργοποιεί την πολιτική υπέρ της Υγείας. Πολλοί πρόσφυγες, χωρίς υπάρχοντα, προωθούνται σε πρόχειρους καταυλισμούς ή άγονες εκτάσεις (ας θυμηθούμε την Ανάβυσσο στη «Γαλήνη» του Ηλία Βενέζη). Υπάρχει σαφής διαχωρισμός και διαφορετική μοίρα για όσους είχαν κάποια οικονομική δυνατότητα. Πολλοί φτωχότεροι πρόσφυγες προωθούνται αρχικά σε σχολεία, που επιτάσσονται και σε δημόσια κτίρια (π.χ. Δημοτικό Θέατρο Αθηνών), με προβληματικές συνθήκες υγιεινής.